Montage en afstelling: Eindelijk kunnen we nu het instrument beginnen ineen te steken,, een opeenvolging van allerlei kleine werkjes en afregelingen die vooral veel geduld vragen. We volgen Johan hierbij.

Een laatste afwerking van het wiel. Eens het wiel gemonteerd,stellen we het wrijfvlak bij met een schraapstaal, ondersteund door een stukje kurk.

De bruggen voor bourdons en trompetsnaren worden gelijmd. Opdat de verlijming stevig zou zijn moet op de plaats van de hechting het vernis verwijderd worden. Eerst wordt ruim maskeertape aangebracht, de positie van de kam wordt afgetekend, en uit de tape gesneden.Nu kan men het vernis wegkrabben zonder krassen te maken in de rest van het oppervlak.

Lijm erop, en aandrukken met een lijmklem.

Plaatsen van de snarenhouder: Zelfde procedure als bij de oortjes. De snarenhouder zal bijkomend nog met twee houtvijzen vastgezet worden. De koppen van de vijzen zullen later verstopt worden onder twee stukjes parelmoer.

Het geheel tangentenkast-stemblok wordt  nu op het klankbord gelijmd.Om het wat steviger te maken worden er nog drie houtvijzen ingedraaid. Twee in het eindblok, en een in de derde dwarsbalk. De foto toont het geheel net voor montage. Kleine rubber kussentjes moeten verhinderen dat trillingen van de klankast de tangenten zouden doen rammelen, en dat de micros binnenin teveel bijgeluiden van de tangenten zouden versterken:

Rubber reepjes moeten verhinderen dat de toetsen bij het terugvallen lawaai zouden maken.

Nu komt de grote kam aan de beurt: de plexi  meetmal wordt weer bovengehaald , en de kam op de juiste plaats gelijmd (zelfde procedure met tape en schrapen van het vernis)

De grote kam krijgt redelijk wat trekkracht te verwerken wanneer de melodiesnaren gespannen worden. Daardoor riskeert hij te plooien of zelfs naar achter te kantelen, met veranderde mensuur tot gevolg. Daarom wordt hij aan de snarenhouder vastgemaakt met een ijzerdraadje, of zoals hier met een nylon draadje ter dikte van een lucifer, waar draad op getrokken is. Met een boutje kan de afstand wat geregeld worden.

Montage van de bruggetjes voor de melodiesnaren: deze bruggetjes zijn verplaatsbaar zodat de mensuur van de melodiesnaar nog lichtjes gewijzigd kan worden, rekening houdend met het klavier. De bruggen komen op een slede van plexiglas die via een gleuf over twee vijsjes kunnen schuiven. Boven de bruggen zie je ook een kogelslotje voor het deksel van de kast.

Montage van de sautereaux (de “vlagjes”): Vroeger zagen de sautereaux er als vlagjes uit: rudimentair gesneden houtjes die onderaan een pennetje hadden waarmee ze in een gaatje in de stokken vastzaten. Om een juiste toonladder te krijgen moest je ze wat naar links of rechts draaien rond dit pennetje. Dit systeem is eeuwenlang gebruikt geweest. Maar het heeft nadelen. Door sleet of uitdrogen kwamen ze los, of als de hoek waaronder ze stonden te groot werd, stonden twee vlagjes op dezelfde stok niet even ver van de snaar, wat slissende bijgeluiden kon teweeg brengen. Tenslotte kwamen regelmatig bijgeluiden en trillingen voor wanneer de vlagjes niet stevig genoeg vastzitten

Daarom  experimenteren veel bouwers vandaag met allerlei nieuwsoortige vlagjes. Eerste verbetering was het vervangen van het pennetje door een vijs met bout.  Tweede verbetering is het gebruik van metalen of kunststof vlagjes. Hun voetje heeft een langwerpig gat, waardoor ze niet alleen kunnen zwenken, maar ook naar voor of achter  kunnen verplaatst worden.

Dat is het systeem dat we hier gaan gebruiken. De foto toont enkele vlagjes van  verschillende lengte (deze werden in Amerika besteld). Je ziet een voetje in messing met een langwerpig gat waarin  een stalen pen geslagen is. Over deze pen komt een  plastiek hoesje (uitgesneden uit plastiek leidingen zoals je die in aquariumzaken kan vinden.) (n.v.d.vertaler: eigenlijk zijn het stukjes baxter-trousse. Wat zou het hoofdberoep van onze bouwer kunnen zijn?) Deze hoesjes moeten voorkomen dat de snaren gaan slissen tegen het te harde staal.

Om de vlagjes vast te zetten wordt de tangent doorboord en wordt er onderaan een moertje in het gaatje geperst:

Op de volgende foto’s zie je hoe de vlagjes geplaatst worden, op de chromatische toetsen zitten  ze reeds, op de diatonische  zitten voorlopig nog enkel de boutjes:

Om de plaats van de vlagjes  te bepalen is er voorlopig een nylondraad gespannen:

We zijn er nog niet, maar het einde is in zicht: Er moeten nog snaren op, capodasters, trompetsnaren en chiens, sympathiesnaren,enz….Een beetje geduld, het komt…

.